Η διαδικτυακή εφαρμογή ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ 1991-2011 στοχεύει στη δυναμική αξιοποίηση του τεράστιου πλούτου πληροφορίας που περιλαμβάνουν τα δεδομένα των τριών τελευταίων Απογραφών Πληθυσμού-Κατοικιών (1991-2001-2011) προσφέροντας δυνατότητες:
- αναλυτικής διαχείρισης του συνόλου των απογραφικών δεδομένων,
- άντλησης δεδομένων για περαιτέρω στατιστική επεξεργασία και
- χαρτογράφησης σε πολλαπλά γεωγραφικά επίπεδα.
Η παρεχόμενη υπηρεσία αφορά λειτουργίες βάσης δεδομένων δομημένες με τρόπο που να παρέχουν τη μέγιστη δυνατή ευελιξία στην άντληση πινακοποιημένων απογραφικών δεδομένων και, παράλληλα, τη δυνατότητα χαρτογράφησης δεδομένων στο σύνολο ή σε επιμέρους περιοχές του ελλαδικού χώρου και σε διάφορα επίπεδα γεωγραφικής λεπτομέρειας.
Στόχος της παρεχόμενης υπηρεσίας είναι να συμβάλλει στην έρευνα και ανάπτυξη της χώρας. Η αξιοποίηση και διάχυση των απογραφικών δεδομένων με το ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ μπορεί να εξυπηρετήσει αυτόν τον στόχο με πολλούς τρόπους:
- Οι Απογραφές Πληθυσμού περιέχουν αναλυτική καταγραφή σημαντικών κοινωνικοοικονομικών και δημογραφικών χαρακτηριστικών του πληθυσμού που μπορούν να χρησιμεύσουν για τη διερεύνηση πληθώρας ζητημάτων καθώς και για την τεκμηρίωση αποφάσεων σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα. Το κόστος συλλογής της σχετικής πληροφορίας είναι μεγάλο, ενώ ο βαθμός αξιοποίησής της στη χώρα μας παραμένει περιορισμένος.
- Η άμεση και εύκολη πρόσβαση στην απογραφική πληροφορία είναι εξαιρετικά χρήσιμη για την ανάπτυξη της έρευνας σε ένα ευρύ φάσμα τομέων, αλλά και για τη στήριξη/τεκμηρίωση πολιτικών, διοικητικών και επιχειρηματικών αποφάσεων.
- Η απρόσκοπτη διάχυση γεωχωρικών δεδομένων (όπως αυτά των Απογραφών Πληθυσμού) στους δυνητικούς χρήστες –ερευνητικούς φορείς, πανεπιστήμια, όργανα λήψης διοικητικών και πολιτικών αποφάσεων, όργανα λήψης επιχειρηματικών αποφάσεων, μελετητικούς φορείς, δημοσιογραφικούς οργανισμούς κ.λπ– αποτελεί αναπτυξιακό πόρο και, σύμφωνα με την εμπειρία άλλων χωρών, δημιουργεί μετρήσιμες επιπτώσεις όσον αφορά τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
- Η αναλυτική γεωγραφική πληροφορία που περιέχουν τα απογραφικά δεδομένα καθιστά την υποδομή στην οποία στηρίζεται η παρεχόμενη υπηρεσία ιδεώδη αναλυτικό καμβά πάνω στον οποίο μπορούν να συνυφανθούν και να αποκτήσουν σημαντική υπεραξία δεδομένα που προέρχονται από πιο περιορισμένες (δειγματοληπτικές) έρευνες και καταγραφές μέσω τεχνικών που προσφέρουν τα Συστήματα Γεωγραφικών Πληροφοριών.
- Η παρεχόμενη υπηρεσία μπορεί να αυξήσει σημαντικά την παραγωγικότητα της έρευνας καθώς επιτρέπει μεγάλες οικονομίες κλίμακας (αποφυγή επανάληψης των ίδιων διαδικασιών αναζήτησης και προετοιμασίας δεδομένων από διαφορετικές ερευνητικές ομάδες), επιτρέπει τη διάχυση νέων παράγωγων δεδομένων και δεικτών που δημιουργούν χρήστες και προτείνουν για ενσωμάτωση και κοινή χρήση μέσω της εφαρμογής, προωθεί τη χρήση κοινών πρωτοκόλλων κατηγοριοποίησης μεταβλητών που αυξάνουν την τοπική και διεθνή συγκρισιμότητα των ερευνητικών αποτελεσμάτων, διευκολύνει τη συστηματική επικοινωνία και συντονισμό μεταξύ ερευνητικών ομάδων που ασχολούνται με ομοειδή αντικείμενα.
Η ανάπτυξη της εφαρμογής στηρίζεται στην εμπειρία από ήδη υπάρχουσα συνεργασία του ΕΚΚΕ με την ΕΛΣΤΑΤ –τον μοναδικό παραγωγό και πάροχο απογραφικών δεδομένων για την Ελλάδα– η οποία χρονολογείται από τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας. Σύμφωνα με το πρόσφατο μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ των δύο φορέων (Δεκέμβριος 2012), η ΕΛΣΤΑΤ, τηρώντας τους κανόνες ανωνυμίας και απορρήτου όσον αφορά τα προσωπικά δεδομένα, παρέχει στην ερευνητική ομάδα του ΕΚΚΕ ειδική πρόσβαση στο υλικό των Απογραφών Πληθυσμού ώστε να αναπτύξει τη σχετική εφαρμογή ως σημαντικό πόρο ανοικτής πρόσβασης για κάθε ενδιαφερόμενο.
Η υλοποίηση της εφαρμογής ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ κινείται στη λογική των πειραματικών εφαρμογών που είχε αναπτύξει το ΕΚΚΕ σε συνεργασία με την ΕΛ.ΣΤΑΤ κατά την προηγούμενη δεκαετία με αντικείμενο τις Απογραφές Πληθυσμού-Κατοικιών 1991 και 2001. Στο πλαίσιο εκείνο είχαν αναπτυχθεί δύο πειραματικές εφαρμογές («Πανόραμα Απογραφικών Δεδομένων 1991-2001» και «Χαρτοθήκη») οι οποίες είχαν κατασκευαστεί για να εγκαθίστανται σε μεμονωμένες υπολογιστικές μηχανές. Στην παρούσα εφαρμογή ενοποιούνται οι διαδικασίες αναζήτησης στη βάση δεδομένων και η χαρτογράφηση, ενώ η πρόσβαση γίνεται πλέον μέσω διαδικτύου, με στόχο τη μεγαλύτερη δυνατή διάχυση των απογραφικών δεδομένων, την καλύτερη εξυπηρέτηση των τακτικών χρηστών, αλλά και την προσέλκυση νέων.
Το ΠΑΝΟΡΑΜΑ θα αναπτύσσεται σταδιακά τόσο όσον αφορά τις δυνατότητες που θα παρέχει στους χρήστες όσο και την πρόσβαση στα δεδομένα της Απογραφής του 2011 τα οποία θα ενσωματώνονται τμηματικά, κατά την περίοδο Ιούλιος-Μάρτιος 2014, μετά τον έλεγχο και την οριστικοποίησή τους από την ΕΛ.ΣΤΑΤ.
